Mario Bruijns, schrijver van De houten kampeerstad
Mario Bruijns schreef de 2-delige boekenserie ‘De houten kampeerstad van Rotterdam aan zee’. Daarmee haalde hij de onbekende geschiedenis van Recreatieoord Hoek van Holland boven water. Door de boeken (2013 en 2016) van Bruijns ontstond het besef dat het huisjeskamp Rotterdams erfgoed is en tot de oudste vakantieparken van Nederland behoort. Tegenwoordig wordt dan ook een bijzondere cultuur-historische waarde aan het huisjeskamp toegeschreven. De geschiedenis van het recreatieoord speelde een rol in het voorkomen van de verkoop van het park (2020- 2022).
Interview met Mario Bruijns in de Hoekse Krant van 28 okt 2021.
Bruijns is ook een van de mensen die ruim een jaar streden om het recreatieoord te behoeden voor verkoop. Zo is hij onder meer de bedenker van de actie SOS Recreatieoord Hoek van Holland, deed hij onderzoek naar de gevolgen van het moderniseren van vakantieparken en bracht hij in kaart wat het betekent als het recreatieoord 12 maanden per jaar zou worden geopend. De schrijver zette ook de historische waarde in om de kans op verkoop te verkleinen.
- Voor de gemeente Rotterdam was de bewustwording van de geschiedenis de aanzet om de kwaliteiten van het recreatieoord te behouden.
- Het lezen van het 1e deel van De houten kampeerstad van Rotterdam aan zee was voor Tweede Kamerlid Sandra Beckerman van de SP de aanleiding om het probleem van het ontruimen van vakantieparken in de landelijke politiek te brengen.
- Deel 1 van De houten kampeerstad van Rotterdam aan zee staat in de top 10 van beste boeken over Rotterdam.
- Bruijns is ook de initiatiefnemer voor het jubileumjaar 2023. Recreatieoord Hoek van Holland bestaat dit jaar (2023) namelijk 100 jaar.
Persoonlijk
De ouders en grootouders van Mario Bruijns kwamen al vanaf het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw op het huisjeskamp. In een fotoalbum binnen de familie ontdekte Bruijns zelfs dat zijn overgrootouders al in de jaren dertig naar het toenmalige kampeerterrein trokken. Bruijns is zelf ook een ‘kind van het kamp’, zoals dat wordt genoemd. Vrijwel direct na zijn geboorte namen zijn ouders het huisje van zijn grootouders over op het nieuwe kamp. Hij was er dan ook ieder zomerseizoen te vinden.
Onbekende geschiedenis
In 2009 ging Bruijns vanuit nieuwsgierigheid en zijn liefde voor het recreatieoord op zoek naar de ontstaansgeschiedenis van het terrein. Een vergeten geschiedenis, want het was bij slechts weinigen bekend dat het huisjeskamp al vóór de Tweede Wereldoorlog iets bijzonders was.
Voor de meeste mensen was het zelfs onbekend dat het recreatieoord toen al bestond. Het oprichtingsjaar (1923) kon de schrijver pas na het nodige graafwerk achterhalen.
Met zijn onderzoek ontwikkelde Bruijns zich in de loop der jaren als de kenner van het verleden van het recreatieoord. Hij zocht naar feiten, verhalen en anekdotes. Ook kreeg de geboren Rotterdammer toegang tot de fotoalbums van vele particulieren die in Hoek van Holland een zomerhuisje hebben of ooit hadden.
Mede dankzij hun medewerking kon hij de geschiedenis van het recreatieoord en haar bewoners in zowel tekst als beeld onthullen en het verhaal van Recreatieoord Hoek van Holland creëren. De boeken waren vervolgens de basis bij het verkrijgen van enkele erkenningen als cultureel-historisch erfgoed.
Erfgoed
Al in 2018 wilde Bruijns het recreatieoord aanmelden als Immaterieel Erfgoed. Op dat moment was er echter geen steun van de Recreanten Advies Raad (RAR). Toen de gemeente Rotterdam haar verkoopplannen bekend maakte, schreef hij het huisjeskamp echter alsnog bij in het Netwerk Immaterieel Erfgoed Nederland (25 november 2020).
Vanaf dat moment werd ook op het Rotterdamse stadhuis en in de media over het huisjeskamp gesproken als erfgoed.
Na de aanmelding bij KIEN volgde opname in de collectie van Echt Rotterdams Erfgoed (nummer 81 in de collectie). De opname werd op 21 maart 2021 beklonken op het oude kamp van het recreatieoord. Bruijns bedacht de uitreiking: Loe Elzerman zou de oorkonde ontvangen. Zij was in 2013 letterlijk in een huisje op het oude kamp geboren. Zo werd Loe die dag 2021 de ster van het recreatieoord.
In april 2021 volgde opname in de Canons van Zuid-Holland. De teksten voor het digitale platform zijn afkomstig van Bruijns.
Loe Elzerman (7) ontvangt de oorkonde van Rotterdams Erfgoed.
Mario Bruijns ontvangt het bijbehorende certificaat Echt-Rotterdams erfgoed uit handen van Nicole van Dijk, directeur Stichting Wijkcollectie
Cultuur-historische verkenning
Na de erkenningen als erfgoed liet de gemeente Rotterdam een onderzoek uitvoeren naar de historische waarde van het recreatieoord door een onafhankelijk onderzoeksbureau. Dat resulteerde in de ‘Cultuurhistorische verkenning (quickscan) van Recreatieoord en Camping Hoek van Holland’.
Basis voor de verkenning vormden de boeken De houten kampeerstad van Rotterdam aan zee, aangevuld met een grote hoeveelheid archiefstukken, die Bruijns de onderzoekers toestuurde.
De onderzoekers, Van Meijel – adviseurs in cultuurhistorie (Nijmegen) en Els Bet stedenbouwkundige (Rotterdam), bevestigden met hun verkenning de historische waarde van het vakantiepark:
“Recreatieoord Hoek van Holland is van architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang, een plek waar ondanks alle veranderingen de oorspronkelijke ziel en sociale cultuur nog rondwaart”, aldus Van Meijel en Bet.
Zij adviseren de gemeente Rotterdam dan ook om het recreatieoord in publiek domein te houden vanwege de dreiging van het grote geld.
De Havenloods over de cultuur-historische verkenning
Medestanders
De historische waarde werd ook ingezien door onder meer:
- Erfgoedvereniging Bond Heemschut
- Historisch Genootschap Roterodamum
- Het Cuypersgenootschap
- Historisch Genootschap Hoek van Holland
Zij, evenals andere prominenten uit de wereld van erfgoed en architectuur-historici, ondersteunden het pleidoo voor behoud van Recreatieoord Hoek van Holland. Met het document riepen Bruijns en anderen de gemeente Rotterdam op tot behoud en bescherming ervan.
Geschiedenis in toekomstvisie
Ook in de ‘Toekomstvisie Recreatieoord Hoek van Holland’ van 30 september 2021 van de Recreanten Advies Raad (RAR) en de Gebiedscommissie Hoek van Holland is de geschiedenis van belang. Behoud van de cultuurhistorische waarde is erin opgenomen als een van de kernwaarden. ’De cultuurhistorische waarde staat buiten kijf’, zo staat vermeld.
Gemeente Rotterdam overtuigd van historische waarde
De bewustwording van de geschiedenis kreeg bij de gemeente Rotterdam een vervolg en speelde een rol van betekenis in het behoud van het park. Het college van B en W sprak in december 2021 namelijk haar voornemen uit: de grond van het recreatieoord in erfpacht uitgeven aan een door de recreanten opgerichte coöperatieve vereniging. Daarmee was de verkoop aan een commerciele marktpartij van de baan.
De gemeente Rotterdam omschrijft het op haar website als volgt: “Het Recreatieoord Hoek van Holland heeft door zijn lange geschiedenis een bijzondere cultuur-historische waarde en ook een opzet die duidelijk afwijkt van moderne recreatieparken.“ Met het voornemen blijven deze kwaliteiten en het kleinschalige karakter van het park behouden, zo stelt de gemeente Rotterdam.
De cultuur-historische verkenning vormt momenteel de basis bij het ontwikkelen van een nieuw bestemmingsplan voor het recreatieoord.
Zo wordt de rol van de geschiedenis van Recreatieoord Hoek van Holland steeds zichtbaarder, de bijnaam De houten kampeerstad van Rotterdam aan zee steeds bekender:
- De historische waarde bracht Miniworld Rotterdam er toe om Recreatieoord Hoek van Holland als maquette een plekje te geven in de grootste overdekte miniatuurwereld van de Benelux aan het Weena in Rotterdam. De opening was op 24 november 2021.
- Het logo van de op 26 september 2022 opgerichte Coöperatie Vereniging ONS Recreatieoord kreeg een nostalgisch tintje met een historisch lettertype.
- In de songteksten van Michel Nottroth (Mijn huissie in de Hoek) en het 010Sherriff lied (‘Van hout is de kampeerstad. Maar van goud als je er bent’).
- De bekende acteurs John Buijsman en Helmert Woudenberg verwerkten informatie uit de boeken van de houten kampeerstad in hun theatervoorstelling De recreanten en het begeleidende informatieboekje.
- Podcastmakers Suzanne Streefland en Sandra van Steen noemden hun podcast over het recreatieoord ‘De slag om de houten kampeerstad’ (2022).
De strijd tegen de verkoop 2020-2022
Vanaf 3 november 2020 werd bekend dat de Rotterdamse wethouders Bas Kurvers en Said Kasmi het recreatieoord wilden verkopen. Bruijns zet zich, samen met anderen, ruim een jaar in om de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland te voorkomen.
Het lukt het actieteam om de plannen te keren, want in februari 2022 stemt de voltallige gemeenteraad van Rotterdam tegen de verkoop.
Momenteel (2023) werkt een door de recreanten opgerichte coöperatieve vereniging aan de uitvoering van een aangenomen raadsbesluit, om de grond van het honderdjarige park in erfpacht te krijgen van de gemeente Rotterdam. De vereniging stelt vervolgens een professionele beheerder aan.
Het NRC van 7 december 2020
SOS Recreatieoord Hoek van Holland
De SOS-actie in het Algemeen Dagblad (Waterweg)
Om aandacht te krijgen voor de plannen van de wethouders, bedacht Bruijns een van de meest aansprekende acties tegen de verkoop: de actie SOS Recreatieoord Hoek van Holland.
Op maandag 8 februari 2021 ging Bruijns met vijf vrienden aan de slag om de drie SOS-letters in groot formaat uit te graven in de sneeuw. Locatie: de parkeerplaats aan de Wierstraat tussen het oude en nieuwe kamp. Vervolgens maakten ze drone-opnames van het resultaat. Het doel werd bereikt. De actie werd onder meer opgemerkt door Hart van Nederland en verschillende kranten en nieuwswebsites.
Bruijns onderzocht ook wat er bij vakantieparken elders in het land gebeurde toen zij gemoderniseerd of verkocht werden. Hij ontdekte dat er een zorgelijke, landelijke trend gaande was, die nog niet aan de oppervlakte was gekomen en waar de media nog niet op waren ingesprongen: het opkopen en ontruimen van campings en vakantieparken. Bruijns concludeerde daaruit dat wanneer het Hoekse vakantiepark onder het mom van modernisering zou worden verkocht, het terrein ontruimd en heringericht zou worden met luxe bungalows voor een nieuwe doelgroep.
Die informatie ging in rapportvorm naar de Rotterdamse raadsleden, die immers het eindoordeel zouden hebben. Ook het televisieprogramma Kassa gebruikte deze informatie in haar uitzending ‘Poen boven fatsoen‘. Op een digitaal scherm lichtten de onderzochte parken één voor één op. Later werd in Zeeland een naam voor de trend bedacht: verroompottisering.
Bruijns schreef ook het rapport: Verkenning 4-seizoenen opening Recreatieoord Hoek van Holland, om de Rotterdamse raadsleden en de Gebiedscommissie Hoek van Holland bewust te maken van de gevolgen van een openstelling van 12 maanden, in plaats van de gebruikelijke 8 maanden.
Met geschreven artikelen zorgde hij verder voor een regelmaat aan media-aandacht. Ook maakte hij de Hoekse bevolking en ondernemers bewust van de verkoop en gevolgen van een verkoop van het terrein met de zomerhuisjes en spoorde hij hen aan om hun stem te laten horen in de onderzoeken van onderzoeksbureau SKIM.
Tevens riep Bruijns de bewoners van Recreatieoord Hoek van Holland op om op de website van Follow the money (platform voor radicaal onafhankelijke onderzoeksjournalistiek) te stemmen op het thema Verroompottisering. Met succes, want mede dankzij de vele stemmen van Recreatieoord Hoek van Holland riep Follow the Money de pitch ‘Verroompottisering’ op tot winnaar. Dat betekende dat zij het onderwerp grondig zou gaan onderzoeken. En dat zorgde weer voor landelijke aandacht voor het probleem van het opkopen en ontruimen van vakantieparken.
Om de gemeente Rotterdam nog meer te overtuigen, introduceerde Bruijns dan ook de slogan: ‘Oudste vakantiepark van Nederland. Dat verkoop je niet, dat koester je!’, gericht aan de gemeente Rotterdam. Zo buigde hij de negatieve betiteling als een ‘verouderd vakantiepark’, zoals wethouder Kasmi het als verkoopargument noemde, om in iets bijzonders: het oudste vakantiepark van Nederland.
Bruijns spreekt enkele malen in op het stadhuis en presenteert zijn ideeën voor de Rotterdamse raadsleden en wethouders. Zij ontvangen ook, wanneer ze op het recreatieoord zijn, allemaal het eerste deel van het boek De houten kampeerstad van Rotterdam aan zee.
SP Tweede Kamer
Niet alleen de Rotterdamse politiek werd bewust gemaakt van de ontstaansgeschiedenis van het Hoekse recreatieoord, ook de landelijke politiek kreeg interesse.
Tweede Kamerlid Sandra Beckerman van de SP kwam namelijk ook in het bezit van deel 1 van De houten kampeerstad van Rotterdam aan zee. Het boek werd voor Beckerman het startsein om het probleem van het opkopen van vakantieparken aan te pakken.
Beckerman: “Ik kende het probleem nog helemaal niet zo goed, ik wist niet dat het overal op zo’n grote schaal speelde.” Maar ik kreeg een fantastisch boek opgestuurd, De houten kampeerstad, en ik ging lezen en dacht, ja dit is echt wel een fantastisch verhaal en het zou ongelofelijk zonde zijn als dat verdwijnt. Dus ik heb daar kamervragen over gesteld”.
Het 1e station van Sandra Beckerman (SP) in haar strijd tegen het opkopen van vakantieparken: Recreatieoord Hoek van Holland op 4 maart 2022.
“Herkent de minister het beeld dat een deel van de Nederlandse campings en vakantieparken -zoals recreatieoord Hoek van Holland- erfgoedwaarde hebben? Is de minister van mening dat deze beschermd dient te worden? Zo ja, hoe?”
Zo werd de SP de partij die de strijd tegen investeerders die vakantieparken opkopen, op landelijk niveau aanpakt. Met Recreatieoord Hoek van Holland als beginpunt. De les van Hoek van Holland was namelijk dat actievoeren loont.
De houten kampeerstad in top-10
Leuk om te melden is dat het 1e deel van De houten kampeerstad van Rotterdam aan zee een plaatsje heeft veroverd in de top 10 van beste boeken over Rotterdam.
“Het werk van Mario Bruijns vonden we het meest uniek van alle boeken over Rotterdam die we gelezen hebben. De echte Rotterdamse werkhouding komt in zijn onderzoek prachtig naar voren”.
In top 5 erfgoedjaar 2021
Door de vele media-aandacht en de grote inzet van de recreanten om het terrein te behoeden voor verkoop, werd het recreatieoord opgenomen in de lijst met de 5 meest besproken onderwerpen van erfgoedjaar 2021.
De lijst is samengesteld door De erfgoedstem, hét digitale nieuwsplatform voor de erfgoedsector.
Best gedocumenteerde vakantiepark
Met de boekenserie De houten kampeerstad van Rotterdam aan zee is Recreatieoord Hoek van Holland het best gedocumenteerde vakantiepark van Nederland. Voor iedereen die het historische huisjeskamp ooit heeft meegemaakt en voor de huidige recreant. Voor de Hoekenees en voor de Rotterdammer. En voor de gemeente Rotterdam. Maar ook voor iedereen met interesse in Rotterdamse geschiedenis, voor liefhebbers van de geschiedenis van recreatie en vrije tijdsbesteding in Nederland vanaf de jaren 20 vorige eeuw.
Behoud
Bruijns heeft nu als doel gesteld om de bijzondere geschiedenis en status te blijven uitdragen en daarmee het behoud van het oudste vakantiepark van Nederland in haar huidige vorm te stimuleren. Momenteel werkt hij aan een derde boek om de boekenserie verder uit te breiden.
Initiatiefnemer jubileumjaar
Tevens is hij initiatiefnemer van de viering van het 100-jarig jubileum in 2023. Hij is de contactpersoon voor de media en draagt met zijn historische kennis mee aan het inrichten van een expostitie van het vakantiepark. Ook geeft hij rondleidingen en lezingen om de geschiedenis va het recreatieoord uit te leggen.
Interview met Bruijns in SP-magazine De Tribune van juli-aug 2022.
Video
De houten kampeerstad in de krant
Mario Bruijns (2e van links) samen met andere leden van het actiecomitee voor het stadhuis in Rotterdam.